ΜΑΡΙΑ KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ-ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
Η Δρ Μαρία Κωνσταντίνου-Παπανικολάου σπούδασε Μετάφραση στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού (D.E.A.) και Διδακτορικού Τίτλου στη Γλωσσική Επιστήμη από το Πανεπιστήμιο της Franche-Comté.
Με την περάτωση των διδακτορικών της σπουδών επέστρεψε στην Κύπρο, όπου εργάστηκε ως καθηγήτρια ξένων γλωσσών στην ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση (2007-2012). Πριν από την εκλογή στη βαθμίδα της Λέκτορος, εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ως Ειδική Επιστήμονας, Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια, Επισκέπτρια Λέκτορας και Επισκέπτρια Επίκουρη Καθηγήτρια( Ιαν. 2012- Δεκ. 2021). Συμμετείχε επίσης στην υποβολή και υλοποίηση ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Διαθέτει πολυετή πείρα στην επαγγελματική μετάφραση. Συνεργάστηκε με τη Νομική Υπηρεσία (2008-2018), μεταφράζοντας διάφορα νομικά κείμενα καθώς και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Από τον Αύγουστο 2019 έως τον Δεκέμβριο 2022 εργάστηκε ως ορκωτή μεταφράστρια στο Μητρώο Ορκωτών Μεταφραστών του Υπουργείο Εσωτερικών, παρέχοντας υπηρεσίες μετάφρασης και διερμηνείας τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα.
Έχει συμμετάσχει σε διεθνή επιστημονικά συνέδρια και σεμινάρια και έχει δημοσιεύσει μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά διεθνούς εμβέλειας καθώς και σε αξιόλογους συλλογικούς τόμους. Στο δημοσιευμένο και υπό προετοιμασία ερευνητικό έργο της υιοθετεί μια διεπιστημονική προσέγγιση της μετάφρασης και του λόγου και διερευνά τη σχέση μετάφρασης, ιδεολογίας και δόμησης ταυτοτήτων. Εξετάζει τον ρόλο της μετάφρασης στη διάδοση της πληροφόρησης, της παραπληροφόρησης και στη δόμηση των ταυτοτήτων μέσα από διάφορα είδη κειμένων. Χρησιμοποιεί μεθοδολογικές και θεωρητικές προσεγγίσεις από τη Μεταφρασεολογία, την Κριτική Ανάλυση Λόγου, την Κοινωνική Σημειωτική, τη Γλωσσολογία Σωμάτων Κειμένων, τη Συγκριτική Υφολογία και τη Λογοτεχνική Σημειωτική. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα έχει πρόσφατα εντάξει τη χρήση των νέων τεχνολογιών στη διδακτική της μετάφρασης.
Μετάφραση/ Μεταφρασεολογία και αντιπαραβολικές μελέτες
- Αφηγηματική προσέγγιση της μετάφρασης με τη χρήση εργαλείων από την Κριτική Ανάλυση λόγου και Κοινωνική Σημειωτική (μετάφραση, ιδεολογία και δόμηση ταυτοτήτων, μετάφραση του χιούμορ, του υβριστικού λόγου, της ειρωνείας, μετάφραση πολυτροπικών κειμένων, μετάφραση πολιτικού και δημοσιογραφικού λόγου, μετάφραση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Twitter), θεσμική μετάφρασης (κείμενα της ΕΕ), μετάφραση και ακτιβισμός (Avaaz, Global Voices).
-Λεξική και Κειμενική Σημασιολογία, Λογοτεχνική Σημειωτική, Συγκριτική Υφολογία και εφαρμογές τους στη μετάφραση των συναισθημάτων, ρητορικών σχημάτων (κυρίως της μεταφοράς και ειρωνείας), της πολυσημίας κυρίως στη λογοτεχνική και θεατρική μετάφραση.
-Παιδαγωγική της Μετάφρασης (μεταφραστικά λάθη, ενσωμάτωση αυτόματης μετάφρασης στη διδασκαλία της μετάφρασης, χρήση παράλληλων κειμένων, διαδικασία επιμέλειας (post-editing) του μεταφράσματος και προ-επεξεργασία του προς μετάφραση
κειμένου ).
Ανάλυση Λόγου, Κριτική Ανάλυση λόγου, Γλωσσολογία Σωμάτων Κειμένων :
-Πολιτικός, δημοσιογραφικός λόγος, λόγος των χρηστών του Διαδικτύου, (λόγος του μίσους, τρομοκρατία, αναπαραστάσεις μεταναστών, εξτρεμιστικός, ρατσιστικός, εθνικιστικός λόγος), συναισθήματα και επιχειρηματολογική χρήση τους (κυρίως στον πολιτικό, διαφημιστικό, προπαγανδιστικό λόγο.
-Πληροφόρηση, παραπληροφόρηση, ΜΜΕ και δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης, ψευδείς ειδήσεις.
-Διαδικτυακή επικοινωνία και δόμηση ταυτοτήτων και συναισθημάτων (μέσω της εικόνας, π.χ. άβαταρ, σχολίων, ψευδωνύμων), εθνικές/ εθνοτικές αφηγήσεις (κυβερνο-κοινότητες), στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, YouTube, Twitter).
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (Δεκέμβριος 2019) Discours de haine dissimulée, discours alternatifs et contre discours, Semen 47.
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (υπό δημοσίευση) “Transnational conspiracies echoed in emojis, avatars and hyperlinks used in extreme-right discourse. Στο J. Richardson & C . Pandovani (Εκδ./Επιμ.), International Journal of Communications (κατόπιν πρόσκλησης). (SCOPUS).
Constantinou, Maria (2020) EU lay communication in translation: mediation, affectivity and EU citizenship A contrastive multilingual critical discourse analysis. Perspectives in Translation Theory and Practice (SCOPUS).
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2020) A contrastive study of Greek Greek Cypriot covert hate speech in online discussions with an emphasis on irony. Στο Ourania Hatzidaki & Ioannis Saridakis (έκδ. / επιμ.), Discourses of aggression in Greek digitally-mediated communication. Journal of Language, Aggression and Conflict. 8: 2, σσ. 262-287 (SCOPUS).
Constantinou, Maria (2019) Charlie Hebdo’s controversial cartoons in question: stances, translational narratives and identity construction from a cross-linguistic perspective’. Social Semiotics, 29(5): 698-727. (SCOPUS).
Constantinou, Maria (2019) Humour et jeux de mots dans l’œuvre de E. Ionesco et ses traductions en grec. Intralinea. (SCOPUS).
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2019) Discours de haine dissimulée, discours alternatifs et contre discours. Semen 47 Discours de la haine dissimulée.Quelles stratégies de contre-discours ?.
Constantinou, Maria (2018) “Resisting Europe, setting Greece free: Facebook political discussions over the Greek referendum of the 5th July 2015.” Lodz Papers in Pragmatics, 14 (2): 273-307.(SCOPUS).
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2018) Negotiating empathy in French and Cypriot Greek press: Christian values or social justice in migration discourse? Studii de lingvistică, 7, σσ. 191-210. (SCOPUS).
Constantinou, Maria (2017) Mediating terror through narratives: A corpus-based approach to media translation. Lodz Papers in Pragmatics. 13 (1). σσ. 25-64. (SCOPUS).
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2017) Penelopegate : fake news et retravail d’ethos en ligne lors de la campagne présidentielle de 2017. Studia Romanica Posnaniensia 44/3 (2017), σσ. 9-27, (SCOPUS).
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2015) “ Jean-Marie Le Pen vs. Marine Le Pen: un ‘ethos émotif’ différent ? Studia Romanica Posnanesia, 42/4 (2015), σσ. 3-19. (SCOPUS).
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2014) “Language of Cyber-Politics: ‘Imaging/Imagining’ Communities.” Lodz Papers in Pragmatics. 10 (2), σσ. 213-242.
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2014) “ La fureur de gagner, la rage de perdre. Etude contrastive des concepts de rage / οργή et de fureur / λύσσα en grec et en français.” Sens multiple(s) et polysemie. Regards d'Occident. Etudes romanes de Brnon, 35/ 1, σσ. 89-104.
Constantinou, Maria (2011) «Avatars sémantiques et enjeux interprétatifs du phénonyme tsunami dans les discours journalistiques grecs et français.» Στο: G. Maciuca, Concordia discors vs. Discordia Concors: Research into Comparative Literature, Contrastive Linguistics,
Cross-Cultural and Translation Strategies, Vol. II, σσ. 112-139. Suceava: Ştefan cel Mare University.
Constantinou, Maria (2010) «Transposer l’ironie théâtrale dans la langue de l’Autre. Le cas de La Cantatrice chauve d’Ionesco en grec.» Στο: Katrien Lievois & Pierre Schoentjes, (επιμ.), Linguistica Antverpiensia, New Series - Translating Irony, Βέλγιο, University Press Antwerp, 09/2010, σσ. 151-171. (SCOPUS).
Constantinou, Maria (2008) «Moments (inter)discursifs et emplois métaphoriques du champ dérivationnel de " ciment " dans la presse chypriote grecque. Approche pragmatico-sémantique.» Linguistik Online, 35, 3/08, σσ. 13-L32.
Universitatii, σσ. 239-248.
Constantinou, Maria (2007) «Traduire l’ironie. L’exemple de l’oeuvre de N. Kazantzaki et ses traductions française et anglaise.» Linguistik Online, σσ. 3-15. http://www.linguistik-online.de/31_07/constantinou.html.
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2022) “Are health care political responses gendered? A case study.” Στο: A. Musolff, R. Breeze, K. Kondo, and S. Vilar-Lluch (εκδ./ επιμ.) Communicationg Covid 19 and Public Health Strategy. Bloomsbury.
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2017) “Europe and the Front National Stance: Shifting the Blame”. Στο: Karner, C. & M. Kopytowska (έκδ. /επιμ. ) National Identity and Europe in Times of Crisis: Doing and Undoing Europe. 113-135. Emerald Publishing Solutions.
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2017) “‘Burn the antifa traitors at the stake…’ Transnational political cyber-exchanges, proximization of emotions.” Στο: I. Kecskes & S. Assimakopoulos (εκδ. /επιμ.). Current Issues in Intercultural Pragmatics, p. 75-102. Jonh Benjamins Editions.
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2017) “We’ll come at night and find you, traitor. Cybercommunication in the Greek-Cypriot ultra-nationalist space.’ Στο O. Hatzidaki & D. Goutsos (εκδ./ επιμ.) Greece in Crisis: Combining critical discourse and corpus linguistics perspectives. 413–454. Jonh Benjamins Editions.
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2014) «How to make people feel good when wishing hell: Golden Dawn and National Front discourse, emotions and argumentation.» Στο: J. Romero-Trillo (εκδ./ επιμ.) New Empirical and Theoretical Paradigms Series: Yearbook of Corpus Linguistics and Pragmatics, 2: 179-210. Springer.
Baider, Fabienne & Constantinou, Maria (2014) «Scénario cognitif et 'mises en scènes' des émotions. Etude contrastive des concepts de colère et de rage en grec et en français. » Στο: P. Blumenthal, I. Novakova, D. Siepmann (εκδ./ επιμ.) Emotions in discourse, σσ. 55-67. Bern: Peter Lang Press.
Maria Constantinou (2014) «Conceptual metaphors of Anger in popularized scientific texts: a contrastive (English/Greek/French) cognitivo-discursive approach.» Στο: F. H. Baider & G. Cislaru (εκδ.). Linguistic approaches to emotion in context, σσ. 159-188. J. Άμστερνταμ: Benjamins.
Maria Constantinou (2010) «Proper names and plurality of meaning and use. The case of the Bermuda Triangle in journalistic discourse. A multilingual (English/Greek/ French) approach.» Στο: C. Humphries, J. Kossek, A. Gomola (έκδ./επιμ.) English Language, Literature and Culture: New Directions In Research, σσ. 187-208. BielskoBiala: Πανεπιστήμιο του Bielsko-Biala.
Maria Constantinou (2007) «Les avatars des connotations du ‘divin’ dans l’oeuvre originale de N. Kazantzaki et ses traductions française et anglaise.» Στο: Sabine Bastian (έκδ./ επιμ.) Communication multilingue - approches linguistiques et traductologiques. Series "Translinguae" (Colliander/Hansen) του Εκδοτικού Οίκου Meidenbauer, Μόναχο, σσ. 195-209.
δ) Άρθρα σε πρακτικά συνεδρίων κατόπιν επιλογής με κρίση
Maria Constantinou & Baider, Fabienne (2014) «Εννοιολογικές μεταφορές και αρνητικά συναισθήματα στον εξτρεμιστικό λόγο της Χρυσής Αυγής». Πρακτικά του 11ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας, σσ. 843-854.
Maria Constantinou (2007) «Intertextualité biblique, 'diglossie' et problèmes de traduction dans l’œuvre romanesque.» Στα Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου Littérature comparée, d’Études interculturelles, de Linguistique contrastive et de Traductologie, το οποίο διοργανώθηκε από το Κέντρο Ερευνών InterLitteras, Suceava, Πανεπιστήμιο Stefan cel Mare, σσ.248-259.