MARTIN HINTERBERGER
Σπούδασε Βυζαντινολογία και Νεοελληνικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης (πτυχίο 1990, διδακτορικό 1996). Από το 1993 δίδαξε στο Τμήμα Βυζαντινολογίας και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Από το 1995 ως το 2001 εργάστηκε ως ερευνητής στο Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών της Αυστριακής Ακαδημίας. Έχει διδάξει στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου (2001-2002) και την EHESS (2002) του Παρισιού. Από το 2002 διδάσκει Βυζαντινή φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.
Τα συναισθήματα στη βυζαντινή λογοτεχνία και κοινωνία • Η γλώσσα της βυζαντινής λογοτεχνίας (λόγια και δημώδης) • Θεωρητική προσέγγιση της βυζαντινής λογοτεχνίας (αισθητική και πρόσληψη, ιδιαίτερα των αγιολογικών κειμένων της μέσης και ύστερης βυζαντινής περιόδου. Προετοιμάζει μελέτη για το αγιολογικό έργο του Κωνσταντίνου Ακροπολίτη και του Νικηφόρου Γρηγορά) • Αυτοβιογραφία • Δημώδης Λογοτεχνία • Έκδοση κειμένων (σε συνεργασία με τον John Davis προετοιμάζει την έκδοση της Μετάφρασης της Χρονικής Διηγήσεως του Νικήτα Χωνιάτη). Εκτός αυτού είναι συνεργάτης του βιβλιογραφικού μέρους της Byzantinische Zeitschrift.
Βιβλία
• Martin Hinterberger, Autobiographische Traditionen in Byzanz. Βιέννη 1999
• J. Koder - M. Hinterberger - O. Kresten, Das Patriarchatsregister von Konstantinopel. Dokumente der Jahre 1350-1363. Corpus Fontium Historiae Byzantinae 19/3. Βιέννη 2001.
• Π. Αγαπητός – M. Hinterberger – Ε. Μήτση, Εικών και λόγος. Έξι βυζαντινές περιγραφές έργων τέχνης. Αθήνα 2006. -
• Martin Hinterberger, Phthonos. Mißgunst, Neid und Eifersucht in der byzantinischen Literatur. Serta Graeca 29. Wiesbaden 2013.
Επιμέλεια συλλογικών τόμων
• M. Hinterberger–E. Schiffer (επιμ.), Byzantinische Sprachkunst. Studien zur byzantinischen Literatur, gewidmet Wolfram Horandner zum 65. Geburtstag (Byzantinisches Archiv 20). Munich-Leipzig 2007.
• P. Odorico, P. A. Agapitos, M. Hinterberger (επιμ.), Actes du colloque international ERMHNEIA III, L’ecriture de la memoire. La litterarite de l’historiographie, Nikosia, 6.-8. Mai 2004. Paris 2007.
• P. Odorico–P. Agapitos–M. Hinterberger (eds.), «Doux remède …». Poésie et poétique à Byzance. Actes du IVe colloque international philologique «ΕΡΜΗΝΕΙΑ», Paris 2006 (Dossiers Byzantins 9). Paris 2009.
• M. Hinterberger, C. Schabel (επιμ.), Greeks, Latins, and Intellectual History 1204-1500. Bibliotheca 11. Leuven 2011.
• Martin Hinterberger (επιμ.), The Language of Byzantine Learned Literature. Turnhout 2014.
΄Αρθρα σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους
2000
• M. Hinterberger, Autobiography and Hagiography in Byzantium. Symbolae Osloenses 75 (2000) 139-164.
2001
• M. Hinterberger, Το φαινόμενο της πολυτυπίας σε δημώδη κείμενα, στο: H. Eideneier-U. Moennig- Ν. Τουφεξής (επιμ.), Θεωρία και πράξη των εκδόσεων της υστεροβυζαντινής, αναγεννησιακής και μετα-βυζαντινής δημώδους γραμματείας. Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου Neograeca Medii Aevi IVa. Αμβούργο 28-31 Ιανουαρίου 1999. Ηράκλειο 2001, 215-244.
2002
• M. Hinterberger, Ο πεζός λόγος του 15ου αιώνα: Το αφήγημα του Ιωάννη Καναβούτζη, αφιερωμένο στον αυθέντη της Αίνου και της Σαμοθράκης, στο: Π. Α. Αγαπητός - Μ. Πιερής (επιμ.), Τ΄αδόνιν κείνον που γλυκά θλιβάται. Εκδοτικά και ερμηνευτικά ζητήματα της δημώδους ελληνικής λογοτεχνίας στο πέρασμα από τον Μεσαίωνα στην Αναγέννηση (1400-1600). Πρακτικά του 4ου Διεθνούς Συμποσίου Neograeca Medii Aevi (Νοέμβριος 1997, Λευκωσία). Ηράκλειο 2002, 405-425.
• M. Hinterberger, Δημώδης και λόγια λογοτεχνία: Διαχωριστικές γραμμές και συνδετικοί κρίκοι, στο: P. Odorico - P. Agapitos (επιμ.), Pour une nouvelle histoire de la litterature byzantine. Actes du colloque international philologique. Nicosie, 25-28 mai 2000. Dossiers Byzantins 1. Παρίσι 2002, 153-165.
2003
• M. Hinterberger, Φόβω κατασεισθείς: Τα πάθη του ανθρώπου και της αυτοκρατορίας στο Μιχαήλ Ατταλειάτη. Το αιτιολογικό σύστημα ενός ιστοριογράφου του 11ου αιώνα, στο: Η αυτοκρατορία σε κρίση (;) Το Βυζάντιο τον 11ο αιώνα (1025-1081). Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2003, 155-167.
2004
• M. Hinterberger, Les Vies des Saints du XIVe siecle en tant qu’oeuvre litteraire : l’?uvre hagiographique de Nicephore Gregoras, στο: «Les Vies des Saints a Byzance. Genre litteraire ou biographie historique ?» Actes du IIe colloque international philologique « ERMHNEIA » Paris, 6-7-8 juin 2002 organise par l’E.H.E.S.S. et l’Universite de Chypre sous la direction de P. Odorico et P. A. Agapitos (Dossiers Byzantins 4), Παρίσι 2004, 281-301.
• M. Hinterberger, Ο φθόνος, ανθρώπινη αδυναμία και κινητήρια δύναμη, στο: Χ. Γ. Αγγελίδη (επιμ.), Το Βυζάντιο ώριμο για αλλαγές. Επιλογές, ευαισθησίες και τρόποι έκφρασης από τον ενδέκατο στον δέκατο αιώνα. Αθήνα 2004, 299-312.
• M. Hinterberger, Από το ορθόδοξο Βυζάντιο στην καθολική Δύση. Τέσσερις διαφορετικοί δρόμοι, στο: Ε. Γραμματικοπούλου (επιμ.), Το Βυζάντιο και οι απαρχές της Ευρώπης. Αθήνα 2004, 11-30.
• M. Hinterberger, Die Affäre um den Monch Niphon Skorpios und die Messalianismus-Vorwürfe gegen Kallistos I., στο: A. Rigo (επιμ.), Gregorio Palamas e oltre. Studi e documenti sulle controversie theologiche del XIV secolo bizantino (Orientalia Venetiana 16). Βενετία 2004, 211- 248.
2005
• M. Hinterberger, Les relations diplomatiques entre Constantinople et la Russie en XIVe siecle: Les lettres patriarcales, les envoyes et le langage diplomatique. στο: M. Balard, E. Malamut, J.-M. Spieser (επιμ.), Byzance et le monde exterieur. Contacts, relations, echanges. Actes des trois seances du XXe Congres international des Etudes byzantines. Paris, 19-25 aout 2001 (Byzantina Sorbonensia 21). Παρίσι 2005, 123-134.
2006
• M. Hinterberger, Tranen in der Byzantinischen Literatur. Ein Beitrag zur Geschichte der Emotionen. Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik 56 (2006) 27-51.
2007
• M. Hinterberger, Η επέτειος της καταστροφής: Ο Λόγος Ιστορικός του Φιλόθεου Κόκκινου για την άλωση της Ηράκλειας το 1351, στο: P. Odorico, P. A. Agapitos, M. Hinterberger (επιμ.), Actes du colloque international Ermhneia III, L’ecriture de la memoire. La litterarite de l’historiographie, Nikosia, 6.-8. Mai 2004. Παρίσι 2007, 331-351.
• M. Hinterberger, Die Sprache der byzantinischen Literatur: Der Gebrauch der synthetischen Plusquamperfektformen, στο: M. Hinterberger–E. Schiffer (επιμ.), Byzantinische Sprachkunst. Studien zur byzantinischen Literatur, gewidmet Wolfram Horandner zum 65. Geburtstag (Byzantinisches Archiv 20). Μόναχο-Λειψία 2007, 107-142.
• M. Hinterberger, „Ich ware schon längst Mönch geworden, wenn nicht …“ oder die Macht des Kontrafaktischen, στο: K. Belke–E. Kieslinger–A. Kulzer–M. Stasinopoulou (επιμ.), Byzantina Mediterranea. Festschrift fur Johannes Koder. Βιέννη 2007, 245-256.
2008
• M. Hinterberger, Wortschöpfung und literarischer Stil bei Methodios I., in: E. Trapp, S. Schönauer (eds.), Lexicologica Byzantina. Beiträge zum Kolloquium zur byzantinischen Lexikographie (Bonn, 13.—15. Juli 2007) (Super alta perennis 4). Göttingen 2008, 119-150.
2009
• M. Hinterberger, Zelotypia und Phthonos. Eifersucht in der byzantinischen Literatur, in: Ἔξεμπλον. Studi in onore di Irmgard Hutter I = Νέα Ῥώμη 6 (2009) 11-36.
• M. Hinterberger, Byzantinische biographische Literatur des 10. Jahrhunderts. Quellenkritik — reizvolle Erzählungen — Fiktion, in: S. Enderwitz – W. Schamoni (eds.), Biographie als Weltliteratur. Eine Bestandsaufnahme der biographischen Literatur im 10. Jahrhundert. Heidelberg 2009, 57-82.
2010
• M. Hinterberger, «Hagiographische Metaphrasen. Ein möglicher Weg der Annäherung an die Literarästhetik der frühen Palaiologenzeit». in: A. Rhoby – E. Schiffer (eds.), Imitatio — aemulatio — variatio. Akten des internationalen wissenschaftlichen Symposions zur byzantinischen Sprache und Literatur (Wien 22.-25. Oktober 2008) (Veröffentlichungen zur Byzanzforschung 21). Vienna 2010, 137-151.
• M. Hinterberger, Envy and Nemesis in the Vita Basilii and Leo the Deacon: literary mimesis or something more?, in: R. Macrides (ed.), History as Literature in Byzantium. Papers from the Fortieth Spring Symposium of Byzantine Studies, University of Birmingham, April 2007 (Society for the Promotion of Byzantine Studies, Publications 15). Farnham, Surrey 2010, 187-203.
• M. Hinterberger, Emotions in Byzantium, in: L. James (ed.), A Companion to Byzantium (Blackwell Companions to the Ancient World). Chichester 2010, 123-134.
• M. Hinterberger, Niketas Stethatos der „beherzte“. Byzantinische Zeitschrift 103 (2010) 49-54.
2011
• M. Hinterberger, A Neglected Tool of Orthodox Propaganda? The Image of the Latins in Byzantine Hagiography, in: M. Hinterberger–C. Schabel (eds.), Greeks, Latins, and Intellectual History 1204-1500 (Bibliotheca 11). Leuven – Paris – Walpole, MA 2011, 129-149.
• M. Hinterberger, Phthonos als treibende Kraft in Prodromos, Manasses und Bryennios. Medioevo greco 11 (2011) 83-106.
• M. Hinterberger, Die Konstantinsvita im Späten Byzanz. Vorläufige Ergebnisse einer Gegenüberstellung palaiologenzeitlicher Metaphrasen. Graeco-Latina Brunensia 16/2 (2011) 41-59.
2012
• M. Hinterberger, Ein Editor und sein Autor: Niketas Stethatos und Symeon Neos Theologos, in: P. Odorico (ed.), La face cachée de la littérature byzantine. Le texte en tant que message immediat. Actes du colloque international, Paris, 5-6-7 juin 2008 en mémoire de Constantin Leventis (Dossiers byzantins 11). Paris 2012, 247-264.
• M. Hinterberger, Die Konstantinsvita im Späten Byzanz. Vorläufige Ergebnisse einer Gegenüberstellung palaiologenzeitlicher Metaphrasen. Graeco-Latina Brunensia 16/2 (2011) 41-59.
• M. Hinterberger, Literaturkritik in hagiographischer Form. Lebensbeschreibungen heiliger Schriftsteller. Bulgaria Mediaevalis 3 (2012) 55-65.
2013
• M. Hinterberger, Phthonos: A Pagan Relic in Byzantine Imperial Acclamations, in: A. Beihammer – M. Parani – S. Konstantinou (eds.), Court Ceremonies and Ritual Power in the Medieval Mediterranean (The Medieval Mediterranean 98). Leiden/Boston 2013, 51-65.
2014
• M. Hinterberger, The Hagiographer and His Work, in: S. Efthymiadis (ed.), Hagiography: A Handbook. Part II. Genres and Contexts. Farnham, Surrey, Ashgate 2014, 211-246
• M. Hinterberger, The Genres of Hagiography, in: S. Efthymiadis (ed.), Hagiography: A Handbook. Part II. Genres and Contexts. Farnham, Surrey, Ashgate 2014, 25-60.
• M. Hinterberger, Introduction, in: M. Hinterberger (ed.), The Language of the Byzantine Learned Literature (Studies in Byzantine History and Culture). Brepols 2014, 1-12.
• M. Hinterberger, The Synthetic Perfect in Byzantine Greek, in: M. Hinterberger (ed.), The Language of the Byzantine Learned Literature (Studies in Byzantine History and Culture). Brepols 2014, 176-204.
2015
• M. Hinterberger and C. Schabel, ‘Andreas Chrysoberges’ Dialogue against Mark Eugenikos’, in Alison Frazier and Patrick Nold (eds.), Essays in Renaissance Thought and Letters in honor of John Monfasani (Brill’s Studies in Intellectual History 241), Leiden/Boston 2015, 492-545.
2016
• M. Hinterberger, ‘Bemerkungen zur Sprache der Choniates-Metaphrase’, ed., U. Moennig (ed.), «... ὡς παιδία ἀθύρματα». Festschrift für Hans Eideneier. 2016 e-publication (www.edition-romiosini.de), 135-149.
2017
• M. Hinterberger, ‘Messages of the Soul’: Tears, Smiles, Laughter and Emotions Expressed by them in Byzantine Literature, in M. Alexiou, D. Cairns eds., Greek Laughter and Tears: Antiquity and After, University of Edinburgh Press, 124-145 (ch. 8) (summer 2017)
• M. Hinterberger, Basil of Caesarea and Gregory of Nazianz speaking about anger and envy: Some remarks on the Fathers’ methodology of treating emotions and modern emotion studies,“ in M. Vinzent and Y. Papadogiannakis (ed.), Studia Patristica 83. Papers presented at the Seventeenth International Conference on Patristic Studies held in Oxford 2015, vol. 9: Emotions (Leuven, 2017), 313-41.
2019
• M. Hinterberger, βιβλιοκρισία: Judith Hagen, Die Tränen der Mächtigen und die Macht der Tränen. Eine emotionsgeschichtliche Untersuchung des Weinens in der kaiserzeitlichen Historiographie. Stuttgart 2017, Franz Steiner Verlag, Altertumswissenschaftliches Kolloquium 25. Latomus78/2, 2019/2, 526-528.
• M. Hinterberger, Byzantinisches Griechisch in den Athosurkunden, in Lire les Archives de l’Athos. Actes du colloque réuni à Athènes du 18 au 20 novembre 2015à l’occasion des 70 ans de la collection refondée par Paul Lemerle, ed. O. Delouis & K. Smyrlis (Travaux et mémoires 23/2), Paris 2019, 405-417.
• M. Hinterberger, The language of Byzantine Poetry: New words, Alternative Forms, and “Mixed Language”, in W. Hörandner, A. Rhoby, N. Zagklas, A Companion to Byzantine Poetry. Leiden and Boston 2019, ch. 2, pp. 38-65.
• M. Hinterberger, Die Aneignung des Anderen: Die Viten des Kyrillos von Skythopolis bearbeitet von Symeon Metaphrastes. Beobachtungen zur Umarbeitungstechnik, in A. Binggeli, V. Deroche (eds.), Mélanges Bernard Flusin édités par André Binggeli & Vincent Déroche avec la collaboration de Michel Stavrou (= Travaux et mémoires 23/1). Paris 2019, 333-351.
2020
• M. Hinterberger, Byzantine Biography, in Koen De Temmerman (ed.), The Oxford Handbook of Ancient Biography. Oxford 2020, ch. 38, 531-546.
2021
• M. Hinterberger, Hagiographical Enkomia as Metaphrasis in the 14th Century: Some Preliminary Observations, in S. Constantinou/C. Høgel (eds.), Metaphrasis: A Byzantine Concept of Rewriting and Its Hagiographical Products. Leiden/Boston, Brill 2021, 285-323.
• M. Hinterberger, From highly classicizing to common prose: The Metaphrasis of Niketas Choniates’ History, in Klaas Bentein and Mark Janse (eds.), Varieties of Post-classical and Byzantine Greek. Series: Trends in Linguistics. Studies and Monographs [TiLSM], 331. De Gruyter Mouton 2021, 179-200.