Παγκόσμιος Μήνας Αλτσχάιμερ: «Ποτέ πολύ νωρίς, ποτέ πολύ αργά», 18 Σεπτεμβρίου 2023

Ξεχνάτε που βάλατε τα κλειδιά σας; Δεν βρίσκετε το αυτοκίνητό σας στον χώρο στάθμευσης του εμπορικού κέντρου; Ξεχάσατε να τηλεφωνήσετε στη φίλη σας για να της ευχηθείτε για τα γενέθλιά της; Δυσκολεύεστε κάποτε να σκεφτείτε τη σωστή λέξη όταν συνομιλείτε με φίλους; Μήπως έχετε άνοια; Ή μήπως αυτές οι δυσκολίες είναι αναμενόμενες σύμφωνα με την ηλικία σας και τη συχνότητα που εμφανίζονται;

Νευρογνωστική Μελέτη Ενηλίκων του Πανεπιστημίου Κύπρου τα τελευταία 15 χρόνια καταγράφει τις φυσιολογικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ενήλικες και παράλληλα εντοπίζει άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο για να αναπτύξουν άνοια. Στο πλαίσιο της μελέτης, έχουν διαμορφωθεί παρεμβατικά προγράμματα που βελτιώνουν δεξιότητες όπως είναι η μνήμη, η σκέψη, η προσοχή και η επικοινωνία, αυξάνοντας τη λειτουργικότητα και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Παράλληλα, η μελέτη συμβάλει στην κατανόηση και τον εντοπισμό παραγόντων που συμβάλουν στην υγεία του μυαλού αλλά και στην ανάπτυξη άνοιας. Κύρια αιτία της άνοιας είναι η νόσος Αλτσχάιμερ.

Κάθε Σεπτέμβριος σηματοδοτεί τον Παγκόσμιο Μήνα Αλτσχάιμερ, με την 21η Σεπτεμβρίου να γιορτάζεται κάθε χρόνο ως η Παγκόσμια Ημέρα Αλτσχάιμερ. Αυτήν την ημέρα άνθρωποι ενώνονται από όλες τις γωνιές του κόσμου για να ευαισθητοποιήσουν και να αμφισβητήσουν το στίγμα που περιβάλλει τη συγκεκριμένη νόσο.

Τί είναι η νόσος Αλτσχάιμερ;

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου και συγκεκριμένα μια εκφυλιστική ασθένεια που εξαντλεί σιγά σιγά τη μνήμη και τις δεξιότητες σκέψης και τελικά, την ικανότητα να εκτελεί κάποιος ακόμα και τις πιο απλές καθημερινές εργασίες. Οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ εμφανίζουν συχνά, συμπτώματα όπως σημαντικές δυσκολίες μνήμης, δυσκολίες στην επίλυση προβλημάτων και αλλαγές στην επικοινωνία, στη συμπεριφορά και την προσωπικότητά τους. Επηρεάζει περισσότερους από 50 εκατομμύρια ανθρώπους διεθνώς και αποτελεί την κυριότερη αιτία της άνοιας, η οποία εμφανίζεται στο 50-60% όλων των περιπτώσεων άνοιας. Η νόσος Αλτσχάιμερ (και η άνοια εν γένει), δεν αποτελεί φυσιολογική εκδήλωση του γήρατος. Συνήθως, εμφανίζεται σε άτομα μετά τα 65 και η πρώιμη έναρξη της νόσου που συνήθως εμφανίζεται κάτω των 65 είναι αρκετά πιο σπάνια και συνδέεται με κληρονομικούς παράγοντες.

«Ποτέ πολύ νωρίς, ποτέ πολύ αργά»

Η φετινή εκστρατεία «Ποτέ πολύ νωρίς, ποτέ πολύ αργά» μας αναγκάζει να σκεφτούμε περισσότερο, υπογραμμίζοντας τον κεντρικό ρόλο του εντοπισμού των παραγόντων κινδύνου και υιοθέτησης προληπτικών μέτρων για μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου.

Με τον παγκόσμιο αριθμό των ανθρώπων που ζουν με άνοια να αναμένεται να τριπλασιαστεί έως το 2050, δεν υπήρξε ποτέ πιο επιτακτική ανάγκη να κατανοήσουμε και να ανταποκριθούμε στους παράγοντες κινδύνου, πολλοί από τους οποίους μπορούν να ελεγχθούν και να προληφθούν. Τέτοιοι παράγοντες περιλαμβάνουν τον διαβήτη, την υπέρταση, την παχυσαρκία, τη σωματική αδράνεια, το κάπνισμα, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, την κατάθλιψη, τους τραυματισμούς στο κεφάλι, την απώλεια ακοής, την κοινωνική απομόνωση και το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης.

Κέντρο Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης -Νευρογνωστική Μελέτη Ενηλίκων

Το Κέντρο Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου Κύπρου, τόσο με τη διαχρονική του συνεισφορά στην έρευνα όσο και με τις ευρύτερες δράσεις του, στοχεύει αφενός στη διερεύνηση και πρόληψη των παραγόντων κινδύνου και αφετέρου  τη γενικότερη μελέτη της γνωστικής γήρανσης στην Κύπρο.

Συγκεκριμένα, η Νευρογνωστική Μελέτη Ενηλίκων τα τελευταία 15 χρόνια έχει συμβάλει στην έγκαιρη διερεύνηση και προσδιορισμό της γνωστικής λειτουργίας σε αριθμό μεγαλύτερο των 2.000 Κύπριων από όλες τις επαρχίες της ελεύθερης Κύπρου. Παράλληλα, ακολουθώντας τις διεθνείς τάσεις πρόληψης και παρέμβασης σε σχέση με την άνοια, εφαρμόζονται προγράμματα τόσο για την ενημέρωση και πρόληψη των παραγόντων κινδύνου, όσο και για την ενδυνάμωση της γνωστικής και ψυχοκοινωνικής λειτουργικότητας, μειώνοντας το ρίσκο ανάπτυξης άνοιας και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής. Οι δράσεις αυτές οδηγούν σε σημαντικά αποτελέσματα, τα οποία συνεισφέρουν στην επιστημονική βιβλιογραφία με δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά και παρουσιάσεις σε διεθνή συνέδρια.

Η νόσος Αλτσχάιμερ δεν έχει θεραπεία αλλά οι νεότερες επιστημονικές ανακαλύψεις ανοίγουν νέες προοπτικές για την κατανόηση και την αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας πρόκλησης.

Σε αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα, ας αφιερώσουμε χρόνο για να ενημερωθούμε για την άνοια. Ας αφιερώσουμε χρόνο να βοηθήσουμε τους οικείους μας να κατανοήσουν τους παράγοντες κινδύνου και την αντιμετώπιση τους. Ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που προσφέρει στήριξη και ελπίδα σε ανθρώπους και οικογένειες που βιώνουν τις επιπτώσεις της νόσου. Μόνον έτσι, μπορούμε να πούμε ότι δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς και ποτέ πολύ αργά για να κάνουμε βήματα προς τη πρόληψη, έγκαιρη και σωστή αντιμετώπιση .

Πληροφορίες

Ηλ. διεύθυνση: neuroage@ucy.ac.cy, ιστοσελίδα: www.cancyprus.org, Τηλέφωνο: 22 89 4437.

Καθηγήτρια Φώφη Κωνσταντινίδου, Επιστημονική Υπεύθυνη Νευρογνωστικής Μελέτης Ενηλίκων, Διευθύντρια Κέντρου Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης

Δρ Αντρέας Χατζηκυπριανού, Επιστημονικός Συνεργάτης Κέντρου Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης