Το ερευνητικό πρόγραμμα «Ψηφίδες Γνώσης» στοχεύει στη συλλογή, ψηφιοποίηση, και διάχυση υλικού που σχετίζεται με τα άτομα με αναπηρίες και χρόνιες παθήσεις, τα οποία δραστηριοποιούνται στις τέχνες, στα γράμματα, στον αθλητισμό και στο αναπηρικό κίνημα.

Η λογική του προγράμματος βασίζεται στην αρχή ότι η κοινωνία μπορεί να γνωρίσει καλύτερα τα άτομα με αναπηρία μέσα από το έργο και τις απόψεις τους, παρά μέσα από τα πιστεύω των ατόμων χωρίς αναπηρία. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, τα άτομα χωρίς αναπηρία συχνά έχουν στερεότυπα, όπως για παράδειγμα ότι τα άτομα αυτά είναι παθητικά, νιώθουν λύπηση για τον εαυτό τους, το μόνο που χρειάζονται είναι χρήματα για θεραπείες κ.λπ. Ωστόσο, τα ίδια τα άτομα με αναπηρία είναι στην πλειοψηφία τους ενεργά μέλη της κοινωνίας, επιθυμούν να εργάζονται, να έχουν οικογένεια, να αποφασίζουν για τη ζωή τους και να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους σε μια κοινωνία που δεν τους λυπάται, αλλά τους στηρίζει να έχουν πρόσβαση σε όλες τις δραστηριότητες.

Στο πλαίσιο του προγράμματος δημιουργήθηκε ψηφιακό αρχείο, στο οποίο παρουσιάζεται το βιογραφικό, αντιπροσωπευτικό έργο (π.χ. ποιήματα, γραπτά κείμενα, έργα τέχνης, τραγούδια, βίντεο, ντοκιμαντέρ κ.λπ.) και συνεντεύξεις του κάθε δημιουργού, υπό μορφή «ψηφιακών portfolio». Το ψηφιακό αρχείο μπορεί να αξιοποιηθεί από οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για θέματα αναπηρίας, αλλά κυρίως από τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι καλούνται να εμπλουτίσουν το αναλυτικό πρόγραμμα και τη διδασκαλία τους με το υλικό αυτό. Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκε εργαλείο αναζήτησης υλικού, το οποίο διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς να εντοπίζουν υλικό ανά μάθημα, θέμα, κειμενικό είδος και τάξη. Στην ιστοσελίδα του προγράμματος παρατίθενται σχετικές δημοσιεύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως σημεία αναφοράς σε εκπαιδευτικούς, φοιτητές/ήτριες και γονείς, οι οποίοι/ες επιθυμούν να ενημερωθούν για το θεωρητικό υπόβαθρο και τις πρακτικές εφαρμογές του υλικού που υπάρχει στο ψηφιακό αρχείο. Τέλος, στην ιστοσελίδα του προγράμματος υπάρχουν σύνδεσμοι σε ακαδημαϊκά περιοδικά, παιδαγωγικές οργανώσεις, κρατικές και άλλες υπηρεσίες που σχετίζονται με την ενιαία εκπαίδευση και θέματα αναπηρίας.

Οι δράσεις του προγράμματος «Ψηφίδες Γνώσης» περιλαμβάνουν σεμινάρια και προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης εκπαιδευτικών, παρεμβάσεις σε σχολεία, παρουσιάσεις σε συνέδρια, ημερίδες και σχολεία, δημοσιεύσεις κ.λπ. Μεγάλος αριθμός εκπαιδευτικών συμμετείχε μέχρι σήμερα σε σεμινάρια ή προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης, τα οποία περιλαμβάνουν σύντομες διαλέξεις, συζητήσεις και επεξεργασία υλικού και στήριξη για την ανάπτυξη διδακτικών παρεμβάσεων. Μέσα από αυτή τη διαδικασία γίνονται κατανοητές οι αντιλήψεις, οι επιθυμίες και τα βιώματα των ατόμων με αναπηρίες, καθώς και η αντιμετώπιση που απαιτούν από το σχολείο και την κοινωνία. Οι συμμετέχοντες/ουσες στα προγράμματα αυτά έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν γνώσεις, στάσεις και δεξιότητες, οι οποίες τους επιτρέπουν να αναπτύσσουν προγράμματα σε μικροεπίπεδο με στόχο την (ανά)κατασκευή της έννοιας της αναπηρίας στο σχολείο.

Κάποιες από τις δράσεις του προγράμματος πραγματοποιούνται στο Ερευνητικό Εργαστήριο Ενιαίας Εκπαίδευσης το οποίο στεγάζεται στο Πανεπιστήμιο Κύπρου. Το Εργαστήριο περιλαμβάνει σημαντικό υλικό που έχει συλλεχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος (π.χ. πρωτογενές υλικό που αναπτύχθηκε από άτομα με αναπηρίες και χρόνιες παθήσεις όπως αυτοβιογραφίες, ποιήματα, μουσική και έργα τέχνης, περιοδικά και ενημερωτικά δελτία, υποστηρικτικά μέσα και τεχνολογία, ταινίες μικρού μήκους, παραμύθια, εκπαιδευτικό υλικό για διάφορα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος κτλ.) και αποτελεί χώρο που εξυπηρετεί εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την αναπηρία (π.χ. εκπαίδευση ομάδων εκπαιδευτικών και παιδιών).

Το πρόγραμμα «Ψηφίδες Γνώσης» άρχισε το 2011 με τη χρηματοδότηση του Πανεπιστημίου Κύπρου και συνεχίζει την εκπαιδευτική και κοινωνική προσφορά του μέχρι σήμερα.

Αφίσα