Ημερίδα για τις Τουρκικές Εκλογές – Χαιρετισμοί και Ομιλίες

Ημερίδα με θέμα «Εκλογές 2023 – Η Τουρκία στην Κάλπη – Δίλημμα: Αλλαγή ή Συνέχεια;» συνδιοργάνωσαν το Σάββατο 22 Απριλίου 2023 ο Κλάδος Τουρκικών Θεμάτων του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών και το Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ακολουθούν ο χαιρετισμός του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητή Τάσου Χριστοφίδη και ο χαιρετισμός του Προέδρου του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Αναπληρωτή Καθηγητή Θεοχάρη Σταυρίδη. Τέλος, συνάπτεται το βίντεο με τις ομιλίες της ημερίδας.

Χαιρετισμός Πρύτανη Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητή Τάσου Χριστοφίδη

Εκλεκτές προσκεκλημένες και εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Κυρίες και κύριοι,

Λίγο διάστημα μετά την ίδρυση του σύγχρονου ρεπουμπλικανικού κράτους της Τουρκίας, ο Μουσταφά Κεμάλ ανέφερε ότι «Το πνεύμα της δομής του κράτους της Νέας Τουρκίας είναι η εθνική κυριαρχία». Πολλές δεκαετίες αργότερα και συγκεκριμένα το 2014 ο τότε Πρωθυπουργός και υποψήφιος για την προεδρία της χώρας Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν, παρουσίασε το προεκλογικό του πρόγραμμα υπό το σύνθημα «Στο δρόμο για τη Νέα Τουρκία», ενώ υπογράμμισε ότι οι στόχοι της πολιτικής του αφορούσαν τα 100 χρόνια από την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Η έννοια της «Νέας Τουρκίας» λοιπόν, είναι έννοια με διαφορετικό περιεχόμενο εκφρασμένο από διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις. Είναι μια έννοια ανοιχτή στην ιδεολογική αντιπαράθεση. Μεταξύ της «Νέας Τουρκίας» του Μουσταφά Κεμάλ και της «Νέας Τουρκίας» του Ερντογάν υπάρχουν πολλές διαφορές, υπάρχουν όμως και συνέχειες στον ιστορικό χρόνο.

Μέσα στο προαναφερθέν πλαίσιο της ιστορικής αντιπαράθεσης για την Τουρκία, θα πραγματοποιηθούν και οι επικείμενες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές της 14^ης Μαΐου 2023. Εκατό χρόνια μετά την ίδρυση του τουρκικού κράτους, οι πολίτες της χώρας καλούνται στην κάλπη για να καθορίσουν το μέλλον τους και τους προσανατολισμούς της επόμενης διακυβέρνησης. Υπό μία έννοια λοιπόν, η κοινωνία της χώρας βρίσκεται σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι έγκρισης ή απόρριψης αυτού που ο ίδιος ο Ερντογάν ονόμασε ως «Νέα Τουρκία».

Πέραν όμως από τους ιστορικούς συμβολισμούς και την πολιτική σημασία των εκλογών για την ίδια την Τουρκία, είναι γεγονός ότι η συγκεκριμένη ψηφοφορία αφορά και την Κύπρο. Το ερώτημα εάν είμαστε ενώπιον του «τέλους της εποχής Ερντογάν» θα το απαντήσει η κάλπη των εκλογών. Όμως είναι γεγονός ότι αυτό δεν είναι το μοναδικό ερώτημα της σημερινής συγκυρίας, καθώς η πολυπλοκότητα της κατάστασης στην Τουρκία και στην περιφέρεια μας, μας αναγκάζει σε όσο το δυνατό πιο ψύχραιμες και επιστημονικά τεκμηριωμένες αναζητήσεις. Γιατί σε τελική ανάλυση, το αποτέλεσμα των εκλογών στην Τουρκία δεν μπορεί παρά να επηρεάσει έμμεσα ή άμεσα και το πολιτικό πρόβλημα στο νησί μας.

Όπως είναι σχεδόν από όλους κατανοητό, η Κύπρος και το πολιτικό της πρόβλημα βρίσκονται στο επίκεντρο μιας ταραγμένης περιοχής, μιας περιοχής εντάσεων και ρευστότητας. Μιας περιοχής που για διαφορετικούς λόγους και στο πλαίσιο ενός πολύ-πολικού κόσμου πια, συγκεντρώνει το ενδιαφέρον όλων των μεγάλων δυνάμεων του πλανήτη. Παρόλο που η χώρα μας, επηρεάζεται καθοριστικά από τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και ειδικότερα στην Τουρκία, δυστυχώς φαίνεται να υστερεί σε ότι αφορά στην επιστημονική ανάλυση αυτών των εξελίξεων. Φαίνεται να υστερεί στη συνεπή μελέτη και παραγωγή επιστημονικών συμπερασμάτων, στη διεξαγωγή ενός πλούσιου επιστημονικού διαλόγου που θα μας επιτρέψει να κατανοήσουμε την περιοχή μας και κυρίως την Τουρκία. Μια χώρα «τόσο κοντά» και συνάμα «τόσο μακριά μας».

Η ανάγκη αυτή λοιπόν δεν θα μπορούσε παρά να κινητοποιεί και να ευαισθητοποιεί το Πανεπιστήμιο Κύπρου και ειδικότερα το Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών. Είναι ακριβώς εξαιτίας αυτής της ανάγκης που το Πανεπιστήμιο μας πρωταγωνιστεί στην προσπάθεια δημιουργίας των απαραίτητων συνθηκών για έρευνα και επιστημονικό διάλογο με επίκεντρο τον μετασχηματισμό της Τουρκίας και τις αλλαγές στην ευρύτερη μας περιοχή. Η πραγματοποίηση της σημερινής επιστημονικής ημερίδας, λοιπόν, δεν είναι καθόλου τυχαία. Η συνεργασία του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών με το Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, αποσκοπεί στον προβληματισμό, στην ανάλυση, στο διάλογο με την κοινωνία και τους θεσμούς.

Η πολυεπίπεδη και ουσιαστική κατανόηση των εξελίξεων στην Τουρκία, ιδιαίτερα ενώπιον των επικείμενων εκλογών, είναι μια πρόκληση στην οποία επιδιώκουμε να ανταποκριθούμε. Σε επιστημονικό και ερευνητικό επίπεδο καλούμαστε να αναδείξουμε τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα αλλά και τις αλλαγές που ίσως δείχνουν προς κάτι διαφορετικό στην πορεία της Τουρκίας. Σε πολιτικό επίπεδο, η πρόκληση αφορά στη λήψη αποφάσεων στη βάση μιας συνεχούς ενημέρωσης για τις εξελίξεις και όχι στη βάση των στερεοτύπων. Σε κοινωνικό επίπεδο, η πρόκληση αφορά στην ουσιαστική ενημέρωση για τις εξελίξεις στην Τουρκία, αλλά και στην κατανόηση μιας πολύπλοκης πραγματικότητας στην οποία εντάσσεται και το νησί μας.

Συνοδοιπόρους σε αυτή την ευγενική μας επιδίωξη έχουμε τους διακεκριμένους ακαδημαϊκούς και δημοσιογράφους που είναι προσκεκλημένες και προσκεκλημένοι στη σημερινή ημερίδα και που θα συμβάλουν με τις τοποθετήσεις τους στην πληρέστερη κατανόηση της κατάστασης στην Τουρκία.

Με τις σκέψεις αυτές, εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες της ημερίδας.

Χαιρετισμός Προέδρου του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Αναπληρωτή Καθηγητή Θεοχάρη Σταυρίδη

Αξιότιμε Κύριε Κυβερνητικέ Εκπρόσωπε, Αξιότιμε Κύριε Πρύτανη, Αγαπητή Διευθύντρια του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, Αγαπητέ Κύριε Μενέλαε Μενελάου, Διαπραγματευτή της Ε/Κ κοινότητας
Φίλες και φίλοι,

Είναι με μεγάλη χαρά που σας καλωσορίζω σε αυτή την ημερίδα για τις επερχόμενες εκλογές στην Τουρκία. Η χρονική στιγμή διοργάνωσής της είναι καίρια, καθώς διερχόμαστε μια κρίσιμη περίοδο: Αυτή η διπλή εκλογική αναμέτρηση θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το σκηνικό που θα κυριαρχήσει στην περιοχή για τα επόμενα χρόνια, αλλά και την εξέλιξη του Κυπριακού προβλήματος στο άμεσο μέλλον, ιδιαίτερα καθώς, για πρώτη φορά τις τελευταίες δύο δεκαετίες, προβάλλει ως πιθανό σενάριο η αλλαγή στην ηγεσία της χώρας.

Όπως μας απέδειξαν για άλλη μια φορά οι πρόσφατοι σεισμοί, η γεωγραφική μας θέση και η ιστορία μας είναι άρρηκτα δεμένες με την Τουρκία. Ο σεισμός που ισοπέδωσε δεκάδες πόλεις και διέλυσε χιλιάδες ζωές ήταν ένας σεισμός που νιώσαμε κι εμείς στην Κύπρο. Τον νιώσαμε κυριολεκτικά, καθώς μας ταρακούνησε και μας τρόμαξε στη μέση της νύχτας, αλλά και μεταφορικά, με τη συντριβή μας για την απώλεια τόσον ζωών, και ιδιαίτερα για τον χαμό τόσων Τουρκοκύπριων συμπατριωτών μας. Ήταν μια υπενθύμιση του πόσο ευάλωτοι είμαστε ως άνθρωποι και της ανάγκης για αλληλεγγύη και συνεργασία.

Για τον λόγο αυτό, έχουμε χρέος να είμαστε συνεχώς ενήμεροι για τις εξελίξεις που συμβαίνουν στην Τουρκία, όχι μόνο όσον αφορά τα πολιτικά γεγονότα, αλλά και σε σχέση με θέματα που αφορούν την κοινωνία, την οικονομία και τον πολιτισμό. Η γνώση της τουρκικής ιστορίας και η παρακολούθηση των εξελίξεων στην Τουρκία είναι απαραίτητη, καθώς το ζητούμενο για την Κύπρο είναι η χάραξη πολιτικής βασισμένης στη βαθιά γνώση και κατανόηση της κατάστασης στη γειτονική χώρα, μια γνώση που θα μας επιτρέψει, μακριά από προκαταλήψεις και ευσεβείς πόθους, να διαμορφώσουμε ρεαλιστικές πολιτικές, και να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος.

Το Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου αποτελεί μια γέφυρα με την τουρκοκυπριακή κοινότητα κι έναν δίαυλο επικοινωνίας με την Τουρκία. Έτσι έχει έναν ιδιαίτερο ρόλο να διαδραματίσει τόσο στη μελέτη και στην κατανόηση, όσο και στην ανάπτυξη στενότερων σχέσεων με έναν πολιτισμό που είναι για αιώνες δίπλα μας, αλλά που πολλές φορές στο παρελθόν δεν μπορέσαμε, ή ακόμα δεν θελήσαμε, να κατανοήσουμε.

Με δεδομένη την αποστολή και τον ρόλο του, το Τμήμα μας καλωσορίζει κάθε πρωτοβουλία που σχετίζεται με τη διεύρυνση της γνώσης και τη διαφώτιση του κοινού σχετικά με την Τουρκία και ευελπιστώ ότι η σημερινή Ημερίδα θα εμβαθύνει την κατανόησή μας για την κρίσιμη αυτή φάση της τουρκικής ιστορίας.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τα μέλη του Τμήματός μας, και ιδιαίτερα τους Νίκο Μούδουρο και Ζήνωνα Τζιάρρα, που εργάστηκαν για τη διοργάνωση της Ημερίδας αυτής, καθώς και τη Διευθύντρια και το προσωπικό του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής Δημοκρατίας για την αγαστή συνεργασία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω επίσης τους εκλεκτούς ομιλητές και ομιλήτριες, που αποδέχθηκαν την πρόσκληση να μοιραστούν μαζί μας τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους, αλλά και όλες και όλους που βρίσκεστε σήμερα μαζί μας.

Ευχαριστώ!

Το βίντεο της ημερίδας

Το βίντεο της ημερίδας με ελληνική μετάφραση των ομιλιών που έγιναν στην τουρκική γλώσσα.