Υποστήριξη της διδακτορικής διατριβής του υποψήφιου Διδάκτορος του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών κύριου Δημήτριου Α. Χριστόπουλου

Στυλιανός Αλεξίου – Λεύκιος Ζαφειρίου Αλληλογραφία, επιμέλεια – σχολιασμός Αφροδίτη Αθανασοπούλου, εκδόσεις Το Ροδακιό, Αθήνα 2022
23 Ιανουαρίου, 2023
Έκδοση έργων του δραματουργού και ποιητή Γεωργίου Λασσάνη από την Ίλια Χατζηπαναγιώτη
30 Ιανουαρίου, 2023
Στυλιανός Αλεξίου – Λεύκιος Ζαφειρίου Αλληλογραφία, επιμέλεια – σχολιασμός Αφροδίτη Αθανασοπούλου, εκδόσεις Το Ροδακιό, Αθήνα 2022
23 Ιανουαρίου, 2023
Έκδοση έργων του δραματουργού και ποιητή Γεωργίου Λασσάνη από την Ίλια Χατζηπαναγιώτη
30 Ιανουαρίου, 2023

Υποστήριξη της διδακτορικής διατριβής του υποψήφιου Διδάκτορος του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών κύριου Δημήτριου Α. Χριστόπουλου την Πέμπτη, 26 Ιανουαρίου 2023, στις 12.30μμ.

Περίληψη

Η παρούσα διατριβή ερευνά το πολυσχιδές έργο του Χριστόφορου Μηλιώνη (1932-2017), βασικού εκπροσώπου της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς πεζογράφων, οι οποίοι, αν και λόγω ηλικίας δεν διαδραμάτισαν ενεργητικό ρόλο στα γεγονότα που σημάδεψαν την Ελλάδα τη δεκαετία του ’40, εντούτοις δεν έμειναν αδιάφοροι, εφόσον υπέστησαν τις συνέπειες του μετεμφυλιακού κλίματος από τη δεκαετία του ’50 και μετά. Τα βασικά ερευνητικά ερωτήματα, καθοδηγητικά για την πορεία της έρευνάς μας, αφορούν τον τρόπο με τον οποίο ο Μηλιώνης συνέβαλε στην ανανέωση του μεταπολεμικού διηγήματος, τον βαθμό σύγκλισης και απόκλισης από τους ομηλίκους του πεζογράφους, τη σύγχρονη πρόσληψη του έργου του υπό το φως της πολιτισμικής κριτικής, αλλά και το πώς διαλέγεται το θεωρητικό με το πεζογραφικό του έργο. Στο πρώτο κεφάλαιο χαρτογραφούνται τα ισχυρά αποτυπώματα που άφησε η δεύτερη μεταπολεμική γενιά στην ιστορία της νεότερης λογοτεχνίας μας. Στο δεύτερο κεφάλαιο κωδικοποιούνται τα αναγνωρίσιμα στοιχεία της ποιητικής του Μηλιώνη που καθιστούν τη γραφή του ιδιαίτερη: η βιωματική γραφή, η σύνθεση μικροϊστοριών, η συνειρμική τεχνική, ο πρωταγωνιστικός ρόλος του γενέθλιου τόπου, οι ιδιαίτερες ποιότητες της αφηγηματικής φωνής που καλλιέργησε ο συγγραφέας αλλά και η πλούσια διακειμενικότητα στο έργο του. Το τρίτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην κριτική πρόσληψη της πεζογραφίας του. Καθώς η ιστορικότητα και η τραυματική μνήμη διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στο έργο του, στο τέταρτο κεφάλαιο εξετάζονται ο ελληνοϊταλικός Πόλεμος, η γερμανική Κατοχή, η Αντίσταση, η Απελευθέρωση, ο Εμφύλιος με τις ανεπούλωτες πληγές του, τα μετεμφυλιακά χρόνια, η επτάχρονη Δικτατορία, ως διαδοχικά στάδια της μεταπολεμικής ιστορίας του νεότερου ελληνισμού, που προσδιορίζουν καίρια το πεζογραφικό έργο του Μηλιώνη, το οποίο αναπόφευκτα αντανακλά τις περιπέτειες της γενιάς του. Έτσι ο διάλογος με την Ιστορία μετατρέπεται σε διάλογο ανάμεσα σε γενιές, νοοτροπίες και συμπεριφορές μέσω της συνειρμικής γραφής και αφήγησης. Πάνω σε αυτή τη θεωρητική βάση, επιχειρείται να αναδειχθεί η τεκμηριωτική σύνθεση της μυθοπλασίας του Μηλιώνη. Επίσης, καθώς οι ανανεωμένοι τρόποι ανάγνωσης των λογοτεχνικών κειμένων επικαιροποιούν το ενδιαφέρον μας για την παλαιότερη λογοτεχνία, στο πέμπτο κεφάλαιο φωτίζονται οι πειραματισμοί του Έλληνα συγγραφέα με το γαλλικό «Νέο Μυθιστόρημα» του Αλαίν Ρομπ-Γκριγιέ στα  Διηγήματα της Δοκιμασίας. Αυτό το γεγονός εξηγεί και το γιατί ο ρεαλισμός του Μηλιώνη, ακόμα και στα πιο πραγματιστικά του πεζά, φέρνει μαζί κάτι το απροσδιόριστο και το ονειρώδες, διαμορφώνοντας τον ιδιαίτερο αφηγηματικό λόγο του, κάτι που αποτελεί αντικείμενο εξέτασης στο έβδομο κεφάλαιο της διατριβής. Από την άλλη, οι πάντα επίκαιρες ιδέες του M. Bakhtin για την έννοια του χρονότοπου, καθώς και οι σκέψεις του Γάλλου φιλοσόφου M. Foucault περί ετεροτοπιών, που συζητούνται στο έκτο κεφάλαιο, αποτελούν βασικά μεθοδολογικά εργαλεία τα οποία επιτρέπουν μια ενδιαφέρουσα και ανανεωμένη προσέγγιση στο μηλιωνικό έργο. Τέλος, στο όγδοο κεφάλαιο εξετάζονται οι αναπαραστάσεις του ανθρώπινου σώματος και του άλλου/ξένου υπό το πρίσμα των Πολιτισμικών Σπουδών στο πεζογραφικό του έργο. Η διατριβή ολοκληρώνεται με τη δραματουργική ανάλυση του μοναδικού μονόπρακτου τού Μηλιώνη Σε μια άκρη της λίμνης ή όταν βουλιάζει το πλοίο, που βρέθηκε στο αρχείο του (ένατο κεφάλαιο), καθώς και με τη μελέτη του ευρύτερου φιλολογικού του έργου (δέκατο κεφάλαιο), ώστε να καταδειχθεί με ποιον τρόπο ο πεζογράφος τροφοδοτείται διαρκώς από τις θεωρητικές ανησυχίες και τις εκπαιδευτικές ευαισθησίες του. Τη διατριβή επιστεγάζουν τα τελικά συμπεράσματα καθώς και τα παραρτήματα.